Zapach a wybór partnera: Rola antygenu leukocytarnego (HLA)

Idealne dopasowanie

W poszukiwaniu idealnego partnera uwzględniamy wiele czynników, takich jak wygląd, osobowość, wartości czy zainteresowania. Okazuje się jednak, że jeden z istotnych aspektów naszego przyciągania do drugiej osoby może być związany z zapachem. Nie chodzi tutaj o ulotne perfumy czy wody toaletowe, ale o naturalną woń, którą emanuje nasze ciało. A to właśnie antygen leukocytarny (HLA) odgrywa kluczową rolę w procesie doboru partnera na podstawie zapachu.

Antygen leukocytarny (HLA) to grupa białek występujących na powierzchni komórek naszego organizmu. Pełnią one istotną rolę w naszym układzie immunologicznym, odpowiedzialnym za rozpoznawanie i zwalczanie obcych substancji. Co ciekawe, nasz profil HLA jest unikalny dla każdego z nas, podobnie jak nasz odcisk palca. I to właśnie nasz profil HLA wydaje się mieć wpływ na to, czy będziemy przyciągani do pewnych zapachów innych ludzi.

Badania przeprowadzone na ten temat sugerują, że preferencje zapachowe mogą być związane z różnicami w profilach HLA pomiędzy potencjalnymi partnerami. Według teorii "efektu wyboru opartego na HLA", organizm poszukuje partnera, który posiada inny profil HLA niż nasz własny, co zwiększa nasze szanse na zdrowe potomstwo. Dlaczego różnice w profilach HLA są postrzegane jako korzystne? Wynika to z faktu, że różnorodność genetyczna w zakresie HLA prowadzi do silniejszego i bardziej skutecznego układu immunologicznego potomstwa, które ma większą odporność na różne choroby.

Badania nad wpływem HLA na wybór partnera opierają się często na testach, w których uczestnicy muszą ocenić atrakcyjność zapachów pobranych od innych osób. Okazuje się, że preferencje zapachowe różnią się w zależności od różnic w profilach HLA. Ludzie często wybierają zapachy osób, których profile HLA różnią się od ich własnych. Jest to nieświadomy mechanizm, który ma na celu zapewnienie większej różnorodności genetycznej potomstwa.

Oczywiście, wybór partnera oparty na zapachu nie jest jedynym czynnikiem decydującym o udanym związku. Inne czynniki, takie jak osobowość, zainteresowania czy wartości, również odgrywają znaczącą rolę. Niemniej jednak, badania wskazują na istnienie związku między zapachem a wyborem. Rola zapachu ciała na dobór partnera został potwierdzony w eksperymentach przeprowadzonych przez Wedekinda w 1975 roku. Wyniki pokazują, że kobiety preferują zapach mężczyzn, niepodobnych do nich pod względem HLA od zapachu mężczyzn podobnych do nich pod względem HLA.

Nos pomaga maksymalizować świadomość wizualno-przestrzenną

W 2019 roku badacze z Instytutu Weizmanna w Izraelu sugerowali, że wdech przez nos może mieć związek z funkcjami poznawczymi, co stanowi część ewolucyjnego mechanizmu przetrwania. Zmysł węchu jest powszechnie kojarzony z wykrywaniem niebezpieczeństwa. Dla naszych odległych przodków oznaczało to dokładne ocenienie otoczenia w celu podejmowania decyzji, które miały kluczowe znaczenie dla życia lub śmierci. Zespół z Instytutu Weizmanna wysunął teorię, że ten prymitywny system sensoryczny prawdopodobnie wykorzystuje oddychanie przez nos, co może automatycznie optymalizować koncentrację wizualno-przestrzenną we współczesnym życiu i wyczynowym sporcie. Wykazano, że oddychanie przez nos synchronizuje aktywność elektryczną w mózgu na określonej długości fali, co pomaga maksymalizować świadomość wizualno-przestrzenną (VS).

Oznacza to, że zapachy związane z pozytywnymi stanami wzmacniają zachowania, które prowadzą do zwiększenia tego stanu, podczas gdy zapachy związane z negatywnymi stanami wzmacniają zachowania, które wywołują negatywne stany. Badania obrazowania mózgu wykazały, że aktywacja ciała migdałowatego koreluje z przyjemnymi i nieprzyjemnymi zapachami, co odzwierciedla powiązanie między zapachami a emocjami.
Hipokamp, który jest również ściśle związany ze zmysłem węchu, wspomaga proces uczenia się i jest powiązany z pamięcią epizodyczną. W tym przypadku zapach może prowadzić do przywołania wspomnień z określonego miejsca lub czasu, co podkreśla złożoną interakcję między zmysłem węchu, emocjami a naszymi procesami poznawczymi. Nos i jego funkcje kształtują nasze zachowanie, pamięć i reakcje emocjonalne.