Tlenek azotu w walce z infekcjami i bólem mięśni

tlenekazotu

Poprawne oddychanie nosem to nie tylko kwestia komfortu ale także naszego zdrowia.

Tlenek azotu a nos

Poprawne oddychanie nosem to nie tylko kwestia komfortu ale także naszego zdrowia. Jednym z ważnych elementów całego procesu oddychania torem nosowym jest wytwarzanie tlenku azotu. Dlaczego jest on tak ważny dla naszego organizmu?
Tlenek azotu (N-O) jest jedną z najważniejszych cząsteczek wytwarzanych w organizmie człowieka. Reguluje wiele ważnych funkcji komórek, w tym regulację zdrowego przepływu krwi i zdrowego poziomu jej ciśnienia, komunikację między komórkami w mózgu, a także sposób, w jaki nasz organizm broni się przed patogenami.
W 1998 roku Louis Ignarro otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny wspólnie z Robertem F. Furchgotta i Feridem Murada „za odkrycia dotyczące tlenku azotu (NO) jako cząsteczki sygnałowej w układzie sercowo-naczyniowym”. Odkrycia tych trzech farmakologów, i podkreślenie, w jaki sposób NO przekazuje sygnały w organizmie, zrewolucjonizowało opiekę medyczną — szczególnie w medycynie sercowo-naczyniowej — otwierając nowe możliwości potencjalnych terapii.
Obecnie wiemy, że istnieją dwie podstawowe ścieżki produkcji tlenku azotu w organizmie ludzkim. Pierwsza to śródbłonkowa syntaza tlenku azotu (NOS) z argininy, druga wspierana jest przez dietę bogatą w azotany i azotyny.

anatomia nosa

Sposoby wytwarzania tlenku azotu

W pierwszym przypadku enzym eNOS (Endothelial Nitric Oxide Synthase) przekształca argininę w tlenek azotu, enzym traci jednak swoją funkcję z wiekiem. Po ukończeniu 40 lat jego „sprawność” obniża się o 50%. Sposobem na uzupełnienie NO są tutaj regularne i umiarkowane ćwiczenia fizyczne oraz dieta stosowana w oparciu o pokarm o wysokiej zdolności antyoksydacyjnej. I tu przechodzimy do prawidłowego żywienia. Powinniśmy jeść pokarmy bogate w azotany i azotyny takie jak zielone warzywa liściaste, jarmuż, szpinak oraz buraki czerwone. Do tego aby przekształcić azotany i azotyny w NO potrzebujemy m.in. bakterii znajdujących się w jamie ustnej. I tu ważna uwaga, jeśli stan higieny naszej jamy ustnej jest tragiczny ścieżka pozyskania NO jest mniej funkcjonalna. Zaburzeniom może także służyć częste stosowanie środków antyseptycznych do płukania jamy ustnej.
Jest jednak jeszcze jedno miejsce gdzie nasz organizm jest w stanie wyprodukować NO. To nos. Zatoki przynosowe są głównymi producentami tlenku azotu. Dodatkowo oscylujący przepływ powietrza wytwarzany przez mruczenie poprawia wentylację zatok, tym samym zwiększa poziom NO w nosie. Badania nad tworzeniem się NO w zatokach przeprowadzono na zdrowych osobach, gdzie stwierdzono, że podczas wydychania powietrza nosem połączonym z mruczeniem ilość NO wzrosła 15 krotnie! Oznacza to, że nasz organizm sam jest w stanie zwiększyć ilość tlenku azotu w momencie gdy mamy niedrożność ujścia zatok lub infekcję. Teoretycznie zatem :) możemy szybciej wyjść z infekcji lub tak przygotować organizm aby był lepiej chroniony. przed patogenami. Podstawą jednak jest oddychanie nosem, gdyż wyłącznie tą drogą powietrze dostające się do płuc raz: jest odpowiednio ogrzewane, nawilżane i oczyszczane, dwa wydychając je nosem przy udziale oscylacji/ mruczenia produkujemy w zatokach tlenek azotu w większej ilości. Badania kliniczne porównały wpływ oddychania przez nos i jamę ustną na przezskórne napięcie tlenowe (tcPO2) u zdrowych osób.

portrait of young beautiful girl looking at camera making funny face touching her nose over white background.

Przezskórne napięcie tlenowe

"Pomiar tcpO2 dostarcza natychmiastowej, ciągłej informacji o zdolności organizmu do dostarczania tlenu do tkanek. Wyniki pomiaru tcpO2 są zależne od absorpcji tlenu w układzie oddechowym, transportu tlenu oraz ogólnego stanu układu krążenia. Początkowo został on opracowany do stosowania u noworodków, natomiast obecnie jest rutynowo stosowany przez lekarzy do prognozowania gojenia ran oraz kwalifikacji do tlenoterapii hiperbarycznej".

Ponadto zbadano, czy przywrócenie niskiej dawki wziewnej NO wpłynie na wskaźnik oporności płucnej (PVRI) i natlenienie tętnic (PaO2) u intubowanych pacjentów, którzy są pozbawieni NO wytwarzanego w nosowych drogach oddechowych. Badanie wskazało, że tcPO2 wzrasta podczas oddychania przez nos w porównaniu z oddychaniem doustnym u zdrowych osób. Wskazuje to, że angażując nos sami jesteśmy w stanie wytworzyć więcej tlenku azotu, a co za tym idzie szybciej zwalczyć infekcje i nie tylko.
Tlenek azotu jest jednym z najważniejszych związków mający ogromny wpływ na stan zdrowia naszych naczyń krwionośnych.
NO ​​rozluźnia wewnętrzne mięśnie naczyń krwionośnych powodując ich rozszerzenie, w ten sposób tlenek azotu zwiększa przepływ krwi i obniża ciśnienie krwi. Dzięki niemu zmniejszamy m.in. bóle mięśni i wspomniane ciśnienia krwi. Leczymy nim także impotencję lub zaburzenia erekcji u mężczyzn.

Tlenek azotu podsumowanie

  • Tlenek azotu jest uwalniany w drogach nosowych. W czasie wdechu przez nos NO przedostaje się z powietrzem do dolnych dróg oddechowych i płuc.
  • Tlenek azotu może pomóc w zmniejszeniu infekcji dróg oddechowych
  • Tlenek azotu aktywuje ruch rzęskowy i wydzielanie śluzu, co może zwiększyć usuwanie kurzu i cząsteczek wirusa z dróg oddechowych.
  • Tlenek azotu wywołuje efekty przeciwdrobnoustrojowe co może zapobiegać infekcjom oddechowym.
  • Zwiększona ilość wydychanego tlenku azotu u ludzi jest powiązana z mniejszą ilością objawów przeziębień - może to wskazywać na role NO jako mechanizmu obronnego ciała przeciwko drobnoustrojom.


Inhalation of nasally derived nitric oxide modulates pulmonary function in humans J O Lundberg  1 , G Settergren, S Gelinder, J M Lundberg, K Alving, E Weitzberg
Humming Greatly Increases Nasal Nitric Oxide Eddie Weitzberg , and Jon O. N. Lundberg
zdjęcia: autorstwa macrovector na Freepik, cookie_studio na Freepik

Metody oddechowe Butejko: Buteyko Clinic International

Zalety tlenku azotu

  • Pomiary wskazują, że osoby oddychające przez usta mają niższy poziom NO w drogach oddechowych w porównaniu z osobami oddychającymi przez nos.
  • Mimo iż większość osób twierdzi, że oddycha przez nos, oddychanie przez usta może pojawiać się w trakcie mówienia, ćwiczeń lub snu lub w przypadku alergii, przytkanego lub niedrożnego nosa. Oznacza to, że ustny tor oddychania może być bardziej powszechny niż się sądzi.
  • Według niepotwierdzonych badaniami obserwacji oddychania w czasie snu, zaklejanie ust plasterkiem zmniejsza ilość przeziębień.
  • Oddychanie przez usta w trakcie snu może pogorszyć objawy COVID-19.
  • Ograniczenie czynników stylu życia, takich jak np. palenie czy oddychanie przez usta, może również pomóc z zmniejszeniu wiremii SARS-CoV-2 i objawów zapalenia płuc w wyniku COVID-19 poprzez uruchomienia bardziej wydajnych antywirusowych mechanizmów obronnych w układzie oddechowym.